1. κ. Τσαλδίρη, σας ευχαριστούμε πολύ που δεχτήκατε να μας παραχωρήσετε αυτή την ηλεκτρονική συνέντευξη! Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή βιβλίων για παιδιά;
1) Καταλυτικό παράγοντα στη ζωή ενός ανθρώπου παίζουν η κληρονομικότητα και οι συγκυρίες.
Κατάγομαι από οικογένεια Μικρασιατών. Οι παππούδες μου ήταν ψαράδες και άνθρωποι της θάλασσας. Συγκεκριμένα ο παππούς Χρήστος την περίοδο της παύσης από το ψάρεμα, το «ολόφεγγο», συνήθιζε να επισκέπτεται τα σπίτια των συγχωριανών του και να εξιστορεί τις ιστορίες του άλλοτε φανταστικές και άλλοτε όχι. Ο παππούς ήταν δημοφιλής για την ευχέρεια του, να στήνει ιστορίες με δράκους, γοργόνες, γενναία παλικάρια και μελαγχολικές πριγκιποπούλες. Μάλιστα τα βραδινά καλέσματα συνεχίζονταν ακόμη και όταν όλοι απέκτησαν τηλεόραση.
Όλοι κρεμόντουσαν από τα χείλη του, ενώ εκείνος συνέχιζε τις ιστορίες του από νύχτα σε νύχτα.
Ας πούμε λοιπόν ότι αυτό το ταλέντο πέρασε και σε μένα.
Η έκφραση της δημιουργικότητας όταν μεταπηδά από τον λόγο στην εικόνα κάνει ακόμη πιο μαγική την αφήγηση.
Και αυτό ήταν κάτι που ανακάλυψα από πολύ νωρίς, αφού από πολύ μικρή έφτιαχνα ιστορίες που τις έντυνα με όμορφες εικόνες.
1. Εκτός από συγγραφέας είστε και εικονογράφος. Πώς είναι να διαθέτει κανείς αυτή τη διπλή ικανότητα και να δουλεύει παράλληλα και στα δύο μέρη δημιουργίας ενός βιβλίου;
Στην Σχολή Καλών Τεχνών ήμουν η παραμυθού. Στον εκδοτικό κόσμο είμαι πολύ «καλλιτέχνης»!
Τελικά έχω βρει μια χαραμάδα κάπου ανάμεσα!
Η πολύχρονη αφοσίωση σε μια ευφάνταστη εικαστική εκπαίδευση για παιδιά με οδήγησε από νωρίς να δημιουργήσω τα δικά μου χειροποίητα, εικονογραφημένα βιβλία ( Art Books ). Ένα μέσο που έκανε το μάθημα μου περισσότερο διασκεδαστικό. Από κει και πέρα οι «καλλιτεχνικές» μου ιστορίες έγιναν τρόπος ζωής.
1. Πόσα βιβλία έχετε γράψει μέχρι σήμερα;
2) Έχω γράψει και εικονογραφήσει συνολικά 8 βιβλία. Τα έξι πρώτα με καθαρά εικαστικό ενδιαφέρον. ( 3 για Σύγχρονους Έλληνες Καλλιτέχνες και 3 για τα χρώματα)
Τα επόμενα αφορούν σε θέματα της κοινωνίας.
« Η Μεγάλη Νίκη της Ζωής» υμνεί τον αγώνα των παιδιών ενάντια σε κάθε ανίατη ασθένεια. Είναι ένα βιβλίο προσφορά στο σωματείο Ελπίδα, Σύλλογος Φίλων Παιδιών με καρκίνο. Και τα « Τα πέπλα των Αγγέλων» ένα βιβλίο αφιερωμένο στην προσφορά και την Αγάπη.
1. Εξίσου αφαιρετική είναι και η εικονογράφηση του βιβλίου με βασικές γραμμές, σχήματα και χρώματα. Πώς αποφασίσατε να εικονογραφήσετε το βιβλίο σε αυτό το ύφος;
3) Όπως προανέφερα ο λόγος και η εικόνα είναι ο δικός μου εικαστικός τρόπος έκφρασης. Ποτέ δεν διαχώρισα το ένα από το άλλο. Γίνεται αυθόρμητα σχεδόν αυτόματα, να σκεφτώ την εικόνα από την αρχή της ιδέας. Είμαι λάτρης της καλοφτιαγμένης εικόνας που σου αφήνει ανοιχτή την φαντασία για να δώσεις εσύ την δική σου ερμηνεία.
4) Τα πέπλα των Αγγέλων είναι ένα βιβλίο για αναγνώστες από 9-99 χρονών.
Ένα παιδί αντιλαμβάνεται και νιώθει από την αρχή το βασικό πυρήνα της ιστορίας. Ιδιαίτερα με τα μικρότερα παιδιά, προσεγγίζουμε το βιβλίο καθαρά εικονοκλαστικά. Έτσι αφού διαβάσουμε την ιστορία νιώθουν την ανάγκη να απεικονίσουν τον Όλο και τον Μόνο με έναν αυθορμητισμό και μια φρεσκάδα ζωτική και χαρμόσυνη όπως είναι γι’ αυτούς τα Χριστούγεννα.
1. Στο τελευταίο σας βιβλίο με τίτλο «Τα πέπλα των αγγέλων» από τις εκδόσεις Ι. Σιδέρη αφορά μία ιστορία με έντονους συμβολισμούς και αφαιρετικό χαρακτήρα. Πώς ανταποκρίνονται τα παιδιά σε μία τέτοια ιστορία;
5) Η διπλή ιδιότητά μου, ως ζωγράφου και χαράκτριας, μου δίνει την δυνατότητα να έχω στα χέρια μου, μια μεγάλη ποικιλία εργαλείων και μ’ αυτά να δημιουργώ τις εικόνες μου.
Θεωρώ ότι το παιδί που ανοίγει ένα εικονογραφημένο βιβλίο πρέπει να βρίσκει μια μικρή πινακοθήκη, κρυμμένη στις σελίδες του.
Συνδυάζω την χαρακτική με την ζωγραφική και τοποθετώ υφές και ματιέρες με κολλάζ ή κεντήματα αλλά και ψηφιακά μέσα. Οι εικόνες μου «ταξιδεύουν» από τον συμβολικό ρεαλισμό μέχρι την αφαιρετική απεικόνιση.
Ευελπιστώ να μου δοθεί η ευκαιρία να δουλέψω και να εξελίξω την εικαστική αντιμετώπιση κειμένου και εικόνας ως έργο τέχνης στα παιδικά εικονογραφημένα βιβλία.
1. Εξίσου αφαιρετική είναι και η εικονογράφηση του βιβλίου με βασικές γραμμές, σχήματα και χρώματα. Πώς αποφασίσατε να εικονογραφήσετε το βιβλίο σε αυτό το ύφος;
6) Ο Μόνος στο βιβλίο μου, είναι το καλοκάγαθο πνεύμα του δάσους. Είναι ο μοναχικός καλλιτέχνης που ζει και δημιουργεί μέσα στο δάσος της Μετάνοιας.
Θα μπορούσε να είναι ένας καλόγερος « Ο φτωχούλης του Θεού» όπως ο Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης, ο οποίος μιλούσε με τα πουλιά, τα έντομα και τα τόσο δα μικρά. O Mόνος προσφέρει απλόχερα την Αγάπη χωρίς να ζητά ανταλλάγματα. Είναι ευτυχισμένος που οι άνθρωποι «ντύνονται» τις ιδέες και τα συναισθήματα: της καλοσύνης, της αλληλεγγύης, της ελευθερίας, της ειρήνης, της ανθρωπιάς. «Σκεπάζονται» με τα Πέπλα που εκείνος δημιουργεί με στοργή και Φως.
Ο Όλος συμβολίζει την ολικότητα που προσφέρεται για να συναντηθεί μια οντότητα με τον Θεό. Η Ολικότητα αυτή περιλαμβάνει τον Νου, την ψυχή, το Σώμα.
Ο Όλος είναι η μεταμόρφωση του Μόνου.
Ο Μόνος καταλήγει Ολόφωτος σαν τις σταγόνες φωτός που τον επισκέπτονται, στην σπηλιά του και τον οδηγούν ψηλά.
Η σταγόνα φωτός, η καθεμιά ξεχωριστά, κλείνει μέσα της, την ολικότητα της γης και τ’ ουρανού, τον ίδιο τον δημιουργό της, τον Θεό.
1. Μία ακόμη έννοια που κυριαρχεί είναι εκείνη της αλληλεγγύης. Αγαπάτε αλλήλους! Πόσο ουσιαστική και επίκαιρη είναι αυτή η φράση στη ζωή μας;
7) Ο Χριστός είπε «Αγαπάτε Αλλήλους» και όχι Αγαπάτε Άλλους!
Η ιδέα της Προσφοράς-Δημιουργίας, της Αγάπης και της Ελεύθερης Βούλησης κατατάσσουν τον άνθρωπο στην κορυφή της πυραμίδας ανάμεσα σε όλα τα πλάσματα της γης.
Είναι λοιπόν τιμή μας και ευθύνη μας να μπορέσουμε να κρατηθούμε στην κορυφή.
Ιδιαίτερα την περίοδο που διανύουμε, περισσότερο από ποτέ, καλούμαστε να αποδείξουμε ότι το νοιάξιμο και η προσφορά στον συνάνθρωπο δεν είναι απλά προτεραιότητα, σώζει ζωές!
1. Σε μία εξαιρετικά ευμετάβλητη εποχή, όπως η δική μας, πώς μπορεί η τέχνη να φέρει τη λύτρωση και την ισορροπία στη ζωή μας;
8) Ο κάθε άνθρωπος κρύβει μέσα του έναν «ενσωματωμένο» καλλιτέχνη.
Οι αισθήσεις μας προσλαμβάνουν ερεθίσματα, ενεργοποιούν την νόησή μας και έτσι πορευόμαστε και δημιουργούμε. Ο «ενσωματωμένος» καλλιτέχνης ενεργοποιείται κάθε φορά που ερχόμαστε αντιμέτωποι με την ομορφιά.
Από την αρχή της ιστορίας του, ο άνθρωπος παράγει συνειδητά τέχνη.
Η Τέχνη όταν να ζει μέσα μας, μας απαλλάσσει από την κακία, τον εγωισμό, την ματαιότητα και την απαισιοδοξία.
Όταν για παράδειγμα κάποιος, σε μια παρέα, αναφέρει ότι δεν γνωρίζει τίποτα για κβαντική φυσική, αυτό μοιάζει φυσιολογικό.
Όταν όμως κάποιος ακούγοντας μια υπέροχη μελωδία, αναφέρει ότι δεν μπορεί καθόλου να την νιώσει. Αυτό μοιάζει τελείως αφύσικο και προβληματικό. Η τέχνη μέσα μας δρα λυτρωτικά. Δίνει ισορροπία και μέτρο στην ζωή μας.
Η τέχνη είναι μια από τις διαδρομές που ακολουθεί η ψυχή μας για να φτάσει στο Θεό.
1. Η ιστορία σας εξελίσσεται μέσα σε φυσικό σκηνικό, στο δάσος και με φόντο τα φυσικά φαινόμενα. Ποια πιστεύετε ότι είναι η συμβολή της φύσης στην αυτοπραγμάτωση του ανθρώπου;
9) Η φύση δίνει τροφή για το σώμα, το πνεύμα, την ψυχή.
Κοιτάμε ένα ανθισμένο λιβάδι και λέμε : «είναι σαν ζωγραφιά!»
Απολαμβάνουμε ένα ηλιοβασίλεμα και λέμε: «είναι σαν ποίημα!»
Ακούμε το κελάϊδισμα των πουλιών και γαληνεύουμε.
Η φύση δημιουργεί, ασυνείδητα, συναρπαστικά έργα τέχνης. Δημιουργεί ομορφιά.
Ο άνθρωπος είναι μέρος της φύσης. Άρα παίρνει κι αυτός το μερίδιο του απ’ αυτήν την ομορφιά.
Ο «ενσωματωμένος» καλλιτέχνης τρέφεται από τα «πλούτη» της φύσης.
Ο άνθρωπος ισορροπεί ζώντας με την φύση.
Χωρίς την φύση δεν υπάρχει ζωή.
1. Μιλήστε μας για τα μελλοντικά σας σχέδια.
Στα μελλοντικά μου σχέδια είναι τα βιβλία, οι εικόνες, οι παιδικές ζωγραφιές, οι αφηγήσεις παραμυθιών, οι εκθέσεις ζωγραφικής, οι κατασκευές με τα παιδιά, τα ταξίδια στην τέχνη.
Είναι ανάγκη μου να μεταφέρω στα παιδικά βιβλία όλα αυτά που γνωρίζω και με συγκινούν γύρω από την τέχνη.
Σε λίγο καιρό πρόκειται να πραγματοποιηθούν δύο εικονογραφημένα βιβλία μου, με εκπαιδευτικό χαρακτήρα, που θα κλείνουν μέσα τους, όλη μου την αγάπη για την Τέχνη.
Ως εικαστικός και δασκάλα ζωγραφικής έχω πάντα ως στόχο, να δημιουργώ τις κατάλληλες προϋποθέσεις, μέσα και έξω από τα βιβλία, που θα οδηγήσουν τους μικρούς μου μαθητές λίγο πιο κοντά στην τέχνη.
Ελπίζω να ανακτήσουμε σύντομα το πολύτιμο αγαθό της κοινωνικής μας επαφής και ελευθερίας, χωρίς φόβους και αμφιβολίες. Και σίγουρα ο μαγικός κόσμος των παιδικών παραμυθιών και της τέχνης θα είναι εκεί, έτοιμος να τον εξερευνήσουμε ΜΑΖΙ!
1. Σας ευχαριστούμε θερμά!
ΤΑ ΠΕΠΛΑ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ-ΕΛΕΝΗ ΤΣΑΛΔΙΡΗ
Στο διπλό ρόλο της συγγραφέα και εικονογράφου στο τελευταίο της βιβλίο με τίτλο Τα πέπλα των αγγέλων από τις εκδόσεις Σιδέρη, η Ελένη Τσαλδίρη παραδίδει σε μικρούς και μεγαλύτερους αναγνώστες μία ιστορία με βαθύ συμβολισμό και ανοιχτά νοήματα τόσο στη γραφή της όσο και στην εικονογράφηση.
Με επίκεντρο την ιστορία αγάπης των Χριστουγέννων παρακολουθούμε μία παραλλαγή της ιστορίας της ανθρωπότητας από την δημιουργία του κόσμου με την πλήρη χαρά και αρμονία ως την πτώση από τον Παράδεισο και την κατά μόνας προσπάθεια πλέον των ανθρώπων να παραμείνουν ενάρετοι και να βρουν συμπαραστάτες στον δρόμο αυτό, κάτι εξαιρετικά δύσκολο και επίπονο, όπως φανερώνει και το όνομα του ήρωα, Μόνος. Σιγά-σιγά και καθώς ο ήρωας λαμβάνει μικρά μηνύματα ελπίδας. Αποφάσισε από Μόνος να γίνει Όλος και μέσα από τελική μεγάλη περιπέτεια να προετοιμάσει τον εαυτό του και τον κόσμο για το αξεπέραστο μήνυμα της Αγάπης που ήρθε με τη Γέννηση.
Η εξαιρετική εικονογράφηση με βασικές γραμμές, χρώματα σχέδια και μορφές βρίσκεται κοντά στις πρώτες εμπειρίες των παιδιών με την τέχνη, αλλά και την πραγματική ουσία των εικαστικών τεχνών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου